Od lat Polskie Towarzystwo Opieki nad Grobami Wojskowymi we Lwowie wraz z Konsulatem Generalnym RP we Lwowie, przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Sztuki, organizuje uroczystości rocznicowe na Polskim Cmentarzu Wojennym w Zadwórzu. W II Rzeczpospolitej współorganizatorem uroczystości, a szczególnie Marszów Zadwórzańskich, był Okręg Lwowski Związku Strzeleckiego.

20 sierpnia 2023 r. obchody rozpoczęła polowa msza święta, odprawiona w intencji poległych. W drugiej części uroczystości konsul Eliza Dzwonkiewicz odczytała list do uczestników wystosowany w imieniu Prezydenta RP. Jako drugi został odczytany list Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Ponadto głos zabrali: płk. Dariusz Słota attaché obrony przy Ambasadzie RP w Kijowie i Ołeksandr Kulepin zastępca szefa lwowskiej Obwodowej Administracji Wojskowej (SZU). W wydarzeniu wzięli udział także przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podkarpackiego na czele z dyr. Katarzyna Sołek i liczne środowiska polskie na Ukrainie.

Związek Strzelecki „Strzelec” Józefa Piłsudskiego we Lwowie reprezentowała delegacja z mł. insp. ZS Erykiem Mateckim – weteranem toczącej się wojny ukraińsko-rosyjskiej i st. sierż. ZS Bogusławem Chodakowskim, którzy w imieniu naszego Związku zapalili znicze na kopcu zadwórzańskim.

Polski Cmentarz Wojenny w Zadwórzu na Ukrainie kryje szczątki ponad trzystu lwowskich ochotników batalionu kapitana Bolesława Zajączkowskiego w starciu z czerwoną kawalerią stawił twardy opór, aż do ostatniego naboju. Te drugie Orlęta Lwowskie związali armię sowiecką walką 30 km od Lwowa, co wobec klęski Armii Czerwonej pod Warszawą, uratowało miasto od bezpośredniego szturmu w sierpniu 1920 r.

Oprac. st. insp. ZS Jacek Magdoń

Fot. Artur Żak, Zbigniew Pakosz