Upływająca 101. rocznica sojuszu Piłsudski-Petlura oraz wyprawy kijowskiej była okazją do złożenia wizyty w Berdyczowie, gdzie na terenie tamtejszej jednostki wojskowej upamiętniono żołnierzy ukraińskich, towarzyszy broni żołnierzy polskich, walczących podczas wojny z bolszewikami.

6 Siczowa Dywizja Strzelców była związkiem taktycznym, który odegrał ważną rolę w polsko-sowieckiej wojnie 1920 r. Jednym z głównych zadań 6 DS była osłona lewego skrzydła polskiej 15 Dywizji Piechoty, która miała uderzyć w kierunku wschodnim, wzdłuż linii kolejowej Miropol–Berdyczów. Do rangi symbolu sojuszniczego wsparcia i wkładu 6 DS w zwycięstwo Polski w wojnie 1920 r. urósł udział żołnierzy ukraińskiej dywizji w obronie Zamościa przed bolszewikami. Dywizja ta wyruszyła do boju ze sztandarem wręczonym 21 kwietnia 1920 r. przez Naczelnego Atamana Symona Petlurę w obecności wielu oficerów polskich na czele z gen. Antonim Listowskim właśnie w Berdyczowie.

Berdyczowscy artylerzyści, dowodzeni przez płk. Andranyka Gaspariana, czując się spadkobiercami żołnierzy Atamana Symona Petlury, w dniu 25 czerwca 2021 r. przyjęli wiernie otworzoną replikę sztandaru 6 SDS, na podstawie rysunków i zdjęć oryginału, który zaginął w XX wieku. Orkiestra wojskowa odegrała hymny Polski i Ukrainy, po czym odbyła się defilada żołnierzy 26. BA.

Podczas uroczystości wojskowej w Berdyczowie stronę polską reprezentowali: Konsul Generalny RP w Winnicy Damian Ciarciński, st. insp. ZS Marek Matuła – Komendant ZS „Strzelec” JP, st. insp. ZS dr Jacek Magdoń - Przewodniczący Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmiku Województwa Podkarpackiego, prof. dr hab. Stanisław Stępień - Dyrektor Południowo-Wschodniego Instytutu Naukowego w Przemyślu, którzy wygłosili okolicznościowe przemówienia. Ważny głos zabrał także Jerzy Wójcicki – Prezes Chrześcijańsko-Demokratycznego Związku Polaków w Winnicy, który odczytał list od Jana Józefa Kasprzyka – Szefa Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych. Stronę ukraińską, oprócz przedstawicieli Sił Zbrojnych Ukrainy i grupy rekonstrukcyjnej w mundurach armii URL, dowodzonej przez Oleksandra Fedoryszyna z Centrum Historii Winnicy,  reprezentował m.in. mer Berdyczowa –Serhij Orliuk.

W tym dniu polska delegacja zwiedziła także jednostkę wojskową, salę tradycji oraz Sanktuarium Matki Bożej Berdyczowskiej, gdzie latem 1920 rokubolszewicy wymordowali w mieszczącym się tutajszpitalu polowym, około 600 rannych polskich żołnierzy wraz z opiekującymi się nimi personelem medycznym.

Planowana na rok 2020 uroczystość opóźniła się o ponad rok z powodu pandemii oraz udziału berdyczowskich artylerzystów w niedawnych ćwiczeniach wojsk NATO „DYNAMIC FRONT 21” w Toruniu.

Zdjęcia: Jerzy Wójcicki, Jacek Magdoń