Z historii Orląt Związku Strzeleckiego.

kwiecień 2014

Z historii Orląt Związku Strzeleckiego.

W dwudziestoleciu międzywojennym włożono dużo wysiłku w wychowanie młodego pokolenia. W tym czasie powstało wiele organizacji paramilitarnych na czele ze Związkiem Strzeleckim (ZS).

Organizacja ta początkowo skupiała głównie młodzież w wieku przed poborowym, ale już w kwietniu 1926 roku na zjeździe delegatów, zdecydowano o utworzeniu także młodocianych drużyn strzeleckich. Kilka lat trwało zanim wypracowane zostały formuły ich działania. Określił je dopiero nowy statut Związku z 1932 roku. W dokumencie tym znalazło sie postanowienie, że do ZS mogą być przyjmowane także osoby poniżej 18 lat - zwane później Orlętami. Od samego początku celem Związku było wychowanie obywatelskie młodzieży, kształtowanie postaw patriotycznych, przysposobienie wojskowe i rozwój fizyczny.

Orlęta musiały wykazać się wiedzą o obronie Lwowa, znajomością historii Polski, wiedzą z zakresu terenoznawstwa, umiejętnością pływania i strzelania, a także znajomością musztry. W 1939 roku Orlęta ZS liczyły około 40 000 członków, niestety wybuch wojny przerwał tę działalność. Po wojnie w 1945 r. założona została szkoła orląt "Orlinek", jednak ówczesne władze już w 1946 roku podjęły decyzję o jej rozwiązaniu.

Obecnie na Podkarpaciu środowisko Związku Strzeleckiego "Strzelec" OSW podjęło próbę odbudowy tego ruchu. Dzięki temu coraz więcej młodych osób wstępuje do Orląt i Strzelców.

Kto może należeć do Orląt? Orlętami mogą być chłopcy (orlaki) i dziewczęta (orliczki) w wieku od 12 do 15 lat. Podstawowym pododdziałem orlęcym jest drużyna licząca od 5 do 12 osób. Drużynę tworzą sekcje liczące po 3-4 osoby. Dowódcami (wychowawcami ) muszą być pełnoletni strzelcy o odpowiednich kwalifikacjach i predyspozycjach do pracy z nieletnimi. Program szkolenia nie może zawierać elementów militarnych.

Zasady postępowania: Orlę swym zachowaniem i postawą daje dowody miłości do Polski, jest spadkobiercą wartości ubiegłych pokoleń, mowy, bohaterstwa i honoru. Wartości te pragnie w sobie rozwijać. Orlę zachowuje zwyczaje, czci symbole i znaki organizacyjne, jest dobrym synem/córką i kolegą/koleżanką, kocha rodziców, szanuje starszych i przełożonych. Jest koleżeński, uczynny, stara się dobrze wypełniać swoje obowiązki, przyznaje się do błędów, nie kłamie.

Od kilku lat także w Gminie Tyczyn na uroczystościach kościelnych i państwowych pojawiają się "Orlęta" ZS (działają przy SP w Tyczynie i tyczyńskim gimnazjum), ich opiekunem jest ks. Bogdan Tęcza. W ubiegłym roku Orlęta swoją obecność zaznaczyły m. in. podczas obchodów z okazji uchwalenia Konstytucji 3 - go Maja i 95. Rocznicy Odzyskania Niepodległości. Tyczyńskie Orlęta uczestniczyły też w obchodach z okazji 94. rocznicy śmierci płk. Leopolda Lisa Kuli (7 marzec 2013), w odsłonięciu pomnika pułk. Łukasza Cieplińskiego i Żołnierzy Wyklętych w Rzeszowie (17 listopada). W listopadzie wzięły udział w uroczystościach z okazji 95. Rocznicy Obrony Lwowa (24 listopada). 14 lipca ubiegłym roku Orlęta uczestniczyły w uroczystościach pożegnania ks. Biskupa Kazimierza Górnego, a także w ingresie ks. Biskupa Jana Wątroby (20 lipiec).

7 marzec to bardzo ważna data dla Orląt i Strzelców ze względu na ślubowanie, które w tym dniu ma miejsce. Oto jak w tym roku w Rzeszowie świętowano ten szczególny dzień.
W kościele Świętego Krzyża o godz. 12.00 odbyła się uroczysta Msza Święta koncelebrowana, której przewodniczył ks. bp Jan Wątroba - Ordynariusz Diecezji Rzeszowskiej. Podczas Mszy Św. ślubowanie złożyły Orlęta ZS ze Szkół Podstawowych w Tyczynie, Klęczanach, Wolicy Piaskowej oraz ze SP nr 14 i SP ss. Pijarek w Rzeszowie. Rotę przyrzeczenia odczytała Pani Karolina Kaczorowska małżonka ostatniego Prezydenta II Rzeczypospolitej Ryszarda Kaczorowskiego. Następnie na Placu Farnym w Rzeszowie złożono meldunek, odbył się też przegląd pododdziałów. Po Hymnie i uroczystym podniesieniu Flagi Państwowej na maszt, uczestników powitał Prezydent Rzeszowa. Po krótkim przemówieniu odbyło się przyrzeczenie strzeleckie grupy ok. 300 dziewcząt i chłopców z Jednostek Strzeleckich z Rzeszowa, Stalowej Woli, Leżajska, Sędziszowa Młp. na sztandar Armii Krajowej.

Po ślubowaniu miało miejsce okolicznościowe przemówienie Pani Karoliny Kaczorowskiej, Apel Pamięci oraz salwa honorowa dla upamiętnienia 95. Rocznicy Śmierci płk Leopolda Lisa-Kuli.

W dalszej części spotkania odbył się pokaz sprawności strzeleckiej, defilada pododdziałów, złożono też wieńce i wiązanki kwiatów pod pomnikiem płk Leopolda Lisa-Kuli. W tym szczególnym dniu opiekun tyczyńskich Orląt ks. Bogdan Tęcza rozkazem dowódcy jednostki został mianowany sierżantem.

Ks. Bogdan Tęcza, Alicja Kustra

DOWÓDZTWO II PŁD.-WSCHOD. OKRĘGU Z.S. "STRZELEC" --- RZESZÓW