"Ci, którzy sto lat temu założyli Związek Walki Czynnej zwyciężyli; wywalczyli wolną Polskę, tą Polską później rządzili jak umieli" - mówił prezydent Lech Kaczyński. Prezydent podkreślał, że założyciele ZWC to "ludzie, którzy w tamtej drugiej, wielonarodowej RP stawiali na przynależność obywatela do państwa jako podstawowe kryterium". - Nie (...) kryterium narodowości - polskiej, ukraińskiej, żydowskiej czy innej, ale kryterium stosunku do Rzeczypospolitej - dodał Lech Kaczyński.

Jak mówił prezydent, było to kryterium decydujące z dwóch powodów: po pierwsze dlatego, że w II RP 40 proc. społeczeństwa stanowiły mniejszości narodowe, po drugie dlatego, że państwo samo w sobie jest olbrzymią wartością.

- Czy możemy powiedzieć, że jest wartością najwyższą? Nie. Najwyższą wartością dla katolika lub innego wyznawcy chrześcijaństwa lub innej religii, był, jest i będzie Bóg. Ale tu na ziemi, gdzie organizujemy się w państwa, i narody organizują się w państwa, państwo jest wartością niezmiernie wysoką. Państwo zintegrowane, jednolite - podkreślił prezydent.

Związek Walki Czynnej był konspiracyjną organizacją o charakterze wojskowym. Został założony z inicjatywy Józefa Piłsudskiego przez działaczy Organizacji Bojowej Polskiej Partii Socjalistycznej, m.in. Kazimierza Sosnkowskiego.

Celem Związku było przygotowanie kadr wojskowych do przyszłego powstania przeciwko Rosji. Rozpoczęcie powstania przewidywano w momencie wybuchu spodziewanego konfliktu austriacko-rosyjskiego. W 1914 r. członkowie ZWC stanowili podstawę kadr tworzonych Legionów Polskich.

W 1910 r. działacze Związku powołali do życia w Galicji legalny Związek Strzelecki. Związek Walki Czynnej oprócz Galicji działał także na terenie Królestwa Polskiego oraz w większych skupiskach emigracji polskiej. Po ujawnieniu się w 1912, liczył 800 członków. Funkcję komendanta Związku pełnił Piłsudski, szefa sztabu Sosnkowski. Inni działacze: Władysław Sikorski, Edward Rydz- Śmigły, Marian Kukiel, Walery Sławek.

W 1914 roku członkowie ZWC stanowili podstawę kadr tworzonych Legionów Polskich.